การขยายพันธุ์อินทผลัมด้วยหน่อ

                การขยายพันธุ์โดยการใช้หน่อเราเรียกว่า "การขยายพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศ" ซึ่งเป็นวิธีการในการขยายพันธุ์อินทผลัมที่ใช้กันมานานแล้ว โดยอาจจะใช้มานานนับพันปี การขยายพันธุ์ด้วยวิธีนี้เราจะได้อินทผลัมพันธุ์แท้ โดยหน่อจะมีคุณลักษณะที่เหมือนต้นแม่พันธุ์ทุกประการ ผลอินทผลัมที่จะได้จากหน่อก็จะมีคุณภาพเหมือนต้นแม่พันธุ์และให้ผลผลิตสม่ำเสมอ หน่อจะเกิดขึ้นที่บริเวณซอกใบ โดยอาจจะต้องใช้เวลา 4-6 ปี กว่าที่จะพร้อมในการนำไปปลูกได้ ตลอดอายุขัยของอินทผลัมจะมีหน่อประมาณ 20-30 หน่อ โดยหน่อจะทยอยเกิดขึ้นในช่วงไม่เกิน 15 ปีแรกของมัน โดยมีหน่อที่เราจะสามารถแยกไปปลูกได้ปีละ 3-4 หน่อ อินทผลัมที่ออกหน่อดีคือสายพันธุ์ Zahidi, Berim และ Hayani ส่วนสายพันธุ์ที่ให้หน่อน้อยคือ Mektoum และ Barhi ระบบรากของหน่อจากต่างจากต้นกล้าที่เพาะจากเมล็ด โดยต้นกล้าจะมีรากรอบๆโคนต้น ส่วนหน่อจะไม่มีรากในบริเวณที่ติดกับต้นแม่ หลังจากเราแยกหน่อออกมาจากต้นแม่แล้ว เราจะต้องทำการเพาะเลี้ยงอนุบาลไว้ในเรือนเพาะชำเป็นเวลา 1-2 ปีก่อนจะนำไปปลูก 

IMG 0271

รูปที่ 1 หน่อของอินทผลัม

                เราสามารถที่จะเพิ่มอัตราการรอดตายของหน่ออินทผลัมได้โดยการเลือกใช้หน่อที่มีอายุ 3-6 ปี แลมีน้ำหนักประมาณไม่เกิน 9 กิโลกรัม อัตราการตายของหน่อเล็กจะสูงกว่าหน่อที่โตกว่า เมื่อเราแยกหน่อออกจากต้นแม่แล้ว เราจะต้องอนุบาลไว้ในเรือนเพาะชำเป็นเวลา 1-2 ปี เพื่อเพิ่มอัตราการรอดตาย และต้องระมัดระวังเรื่องเชื้อราที่จะเกิดขึ้นกับหน่อ โดยจะต้องใส่ยากำจัดเชื้อราเดือนละ 2 ครั้ง ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการแยกหน่อคือช่วงเริ่มต้นของฤดูร้อน คือช่วงเดือนมีนาคมถึงเมษายน และช่วงเวลาที่เหมาะในการนำหน่อที่อนุบาลไว้จนแข็งแรงแล้วมาปลูกคือช่วงต้นฤดูฝน หน่ออินทผลัมมีอยู่ 2 ประเภทคือหน่อที่เกิดบริเวณด้านล่างแถบโคนต้นและหน่อที่เกิดด้านบน เชื่อกันว่าหน่อที่เกิดบริเวณด้านล่างจะเจริญเติบโตเร็วกว่าและให้ผลผลิตที่มากกว่าหน่อที่เกิดด้านบน 

Medjool อายุ 5 ปี

รูปที่ 1 หน่อของอินทผลัมที่เกิดด้านบน
(ภาพจาก http://www.zvieli.co.il/neot.htm)

                หน่อจะถูกกำจัดทิ้งไปตั้งแต่ยังเล็กด้วยเหตุผลหลายประการ ประการแรกเพื่อสะดวกในการเก็บเกี่ยวผลผลิตและสะดวกในการดูแลอินทผลัม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอินทผลัมสายพันธุ์ Medjool จะต้องการการดูแลรักษามากเป็นพิเศษ เพื่อให้ผลอินทผลัมมีขนาดโตและมีคุณภาพดี ดังนั้นจึงต้องกำจัดหน่อทิ้งไปเพื่อไม่ให้แย่งอาหารซึ่งจะทำให้ผลอินผลัมเล็กลง เหตุผลอีกประการหนึ่งคือการกำจัดหน่อเล็กๆออกไปโดยคงเหลือจำนวนหน่อไว้ให้เหมาะสมจะทำให้หน่อที่เหลือแข็งแรงมากกว่า โดยปกติแล้วเราไม่ควรจะไว้หน่อมากเกินกว่า 6 หน่อบนต้นแม่พันธุ์เพราะจะทำให้ผลผลิตและคุณภาพของผลอินทผลัมต่ำลง รวมทั้งหน่อจะไม่แข็งแรงด้วย 

                ก่อนที่เราจะทำการขุดแยกหน่ออินทผลัม เราต้องรดน้ำให้ชุ่มก่อนเป็นเวลาหลายวัน ขุดดินบริเวณรอบๆหน่อออกโดยให้ห่างจากหน่อพอสมควร ใช้เครื่องมือที่มีลักษณะคล้ายสิ่วขนาดใหญ่และคม ตัดแยกหน่อออกจากต้นแม่ โดยให้มีรากเหลือติดอยู่ที่หน่อไม่น้อยกว่า 2-3 นิ้ว ไม่ควรตัดรากให้ชิดหน่อจนเกินไปเพราะทำให้หน่อเกิดอาการบอบช้ำได้ และเพื่อให้หน่อบอบช้ำน้อยที่สุด จึงควรตัดรากให้ขาดในครั้งเดียว จากนั้นให้รวบใบของหน่อมัดไว้และตัดใบออกทิ้งบางส่วนเพื่อลดการคายน้ำและสะดวกในการขนย้าย หลังจากแยกหน่อเสร็จแล้วให้ทา Copper Sulphate ที่ปลายรากของหน่อและบริเวณที่แยกหน่อออกมาทั้งหน่อและต้นแม่พันธุ์ด้วยด้วยเพื่อป้องกันการติดเชื้อ สำหรับอัตราการรอดตายของหน่อจะขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ โดยสายพันธุ์ Deglet Noor จะมีอัตราการรอดตายสูงกว่าสายพันธุ์ Medjool ดังนั้นเราจึงต้องอนุบาลหน่อที่พึ่งแยกออกมาไว้ในเรือนเพาะชำเป็นเวลา 1-2 ให้หน่อแข็งแรงก่อนนำลงปลูก และไม่ควรนำหน่อที่พึ่งแยกออกมาลงปลูกเลยเพราะจะทำให้หน่อมีโอกาสตายสูง


รูปที่ 3 วิดีโอแสดงการแยกหน่ออินทผลัม 

(ปรับปรุงจาก http://www.medjool-dates.com/date-fruit-propagation.html)

Email us © สวนภูผาลัม 2555 All right reserved